Historia wiatraków w Wielkopolsce sięga XIV wieku. Wtedy powstały pierwsze wiatraki, które jak się okazało na wiele stuleci zadomowiły się na wielkopolskiej ziemi. Największy rozwój wiatraków przypadł na wiek XVIII. Na terenie Polski istniało wówczas około 20 tysięcy wiatraków, z czego w samej Wielkopolsce ponad 12 tysięcy. Polska była wówczas zagłębiem młynarstwa w Europie. Najstarsze wzmianki o istnieniu wiatraków w okolicy Włoszakoic pochodza z 1496 roku jako wzmianka majątku Piotra Opalińskiego. W ciągu wieków drewniane wiatraki które uległy spaleniu, przewróceniu czy z powodu starości były naprawiane przez młynarzy. Często nowe wiatraki były ustawiane na miejscu starych. Po 1939 roku w obliczu wojny i wprowadzeniu gospodarki socjalnej po 1945 roku wiatraki stoponiowo zamykano i rozbierano.
Wiatrak koźlak znajdujący się w miejscowości Grotniki pochodzi z pierwszej połowy XVIII wieku. Obecnie wiatrak znajduje się na posesji prywatnej, gdzie ulega niszczeniu.
Koźlak, wiatrak kozłowy – najstarszy i najprymitywniejszy typ wiatraka europejskiego który pojawił się w XII wieku w Belgii lub północnej Francji, jednak jego przodków należy szukać w VII wieku w Chinach i Persji. Na ziemiach polskich pojawił się już w XIV wieku, najwcześniej w Wielkopolsce i na Kujawach. W wieku XV stosowany był już powszechnie i bez większych zmian konstrukcyjnych przetrwał aż do drugiej połowy XX wieku.
Tak zwany kozioł stanowił specjalną podstawę, podtrzymującą słup stanowiący pionową oś, wokół której obracano całą konstrukcję wiatraka wraz z mechanizmem po to, aby jego śmigła, zwane też skrzydłami mogły przyjąć odpowiednie położenie w stosunku do napędzającego je wiatru. Zamiast drewnianego kozła, zwłaszcza od XIX wieku, stosowano też bardziej wytrzymałe konstrukcje murowane z cegły lub kamienia, a później i betonu.
Cały koźlak zbudowany był z drewna, a z zewnątrz najczęściej pokrywany gontem. Posiadał trzy kondygnacje – dolna była zajęta przez stabilizującą konstrukcję kozła, dwie wyższe były przeznaczone do produkcji mąki (środkowa zawierała kamienie młyńskie). Gontowe ściany początkowo nie sięgały prawie do samej ziemi (ze względu na koszt i ciężar) i odsłaniały widoczny z daleka kozioł.
Do obracania wiatraka służył drąg drewniany długości 8–9 metrów (tak zwany łogon lub dyszel) przytwierdzony jednym końcem do belek izbicowych wewnątrz wiatraka, drugim oparty na odpowiedniej podpórce. Na jego zewnętrznym końcu znajdował się łańcuch przyczepiony do kołowrotu. Kiedy łogon zbliżał się do kołowrotu, przerywano nastawianie, odwijano łańcuch i przenoszono kołowrót na wcześniej przygotowane stanowiska, mogące utrzymać kołowrót w miejscu podczas pracy.
Czasami zamiast kołowrotu używano koni. Skrzydła napędzane siłą wiatru najczęściej poruszały urządzenia do przemiału zbóż na mąkę. Regulację prędkości obrotowej uzyskiwano zdejmując (aby zmniejszyć prędkość) lub dokładając (aby zwiększyć prędkość) na skrzydłach klepek. Koźlak był w stanie w ciągu 120 do 150 wietrznych dni roku zemleć od 60 do 90 ton ziarna.
Źródłó: Malepszak S., "Gmina Włoszakowice 800 lat dziejów", Włoszakowice 2010r., str., 185,
Źródło: www.powiat-leszczynki.pl, 23.03.2020r.
