Rzeźba powstała w 2009 roku, autorem jest Jerzy Sowijak z Bukówca Górnego. Andrzej Krzycki urodził się w Krzycku w 1482 roku. Swoje wykształcenie zdobył na uniwersytecie w Bolonii. Powrócił do Polski ok. 1501 r. Był kanclerzem królowej Barbary, żony Zygmunta I w latach 1512-1515. Po jej śmierci stał się sekretarzem królewskim. Jego autorstwa są inskrypcje na tablicach i fryzie Kaplicy Zygmuntowskiej. 8 czerwca 1523 mianowany biskupem przemyskim. Przeniesiony 29 kwietnia 1527 na biskupstwo płockie, by wreszcie 27 października 1535 zostać arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem. W Płocku z jego inicjatywy (i w znacznym stopniu funduszów) architekt Bernardino Gianotti (de Gianotis) wzniósł w latach 1531-35 renesansową katedrę w miejscu spalonej romańskiej. W skarbcu zachował się wspaniały późnogotycki pastorał Krzyckiego i pieczęć o formach renesansowych. Oprócz poezji, którą wykorzystywał także do własnych celów osobistych i politycznych, pisał także łacińską prozą, lecz traktował tę twórczość marginalnie. Uważa się go za jednego z najwybitniejszych humanistów swojej epoki. Erazm z Rotterdamu w swoim dziele z 1528 roku pt. "Ciceronianusie" wśród znamienitych twórców polskich wymienił Krzyckiego, którego uznał za ich księcia. Pisał o nim, że "z talentem układa wiersze", a "lepiej jeszcze włada prozą", który z "gruntownym wykształceniem" łączy swobodę i kunszt stylu wypowiedzi, a więc zalety najwyżej cenione przez renesansowych humanistów". Andrzej Krzycki jest autorem najstarszego polskiego pisma polemicznego podejmującego walkę z reformacją Marcina Lutra pt. "Encomium Lutheri" (łac. "Pochwała Lutra"). Dzieło stara się ośmieszyć Lutra i postulaty reformacji, zarzuca reformatorom burzenie porządku społecznego i wzywa króla do walki z heretykami. Nauki Kościoła katolickiego bronił też w dziełach "De ratione et sacrificio missae" i "De aflictione ecclesiae". W liście do Erazma z Rotterdamu z 20 grudnia 1525 roku nazywa jednak swe pierwsze dzieło polemiczne "Głupstewkami" i przyznaje, że napisał je pod naciskiem krytyków. Jednak cenzura kościelna, kierując się tylko tytułem, wciągnęła tę książkę na Indeks ksiąg zakazanych. Sam król woził utwory biskupa podczas wędrówek po kraju. Pochowany w Katedrze Gnieźnieńskiej w Kaplicy Dzierzgowskiego. Jego nagrobek wykonany jest z czerwonego węgierskiego marmuru i otoczony jest wizerunkiem Madonny wykonany z piaskowca. Postać Krzyckiego pojawia się w serialu Królowa Bona, gdzie w jego rolę wcielił się Wiktor Sadecki. W 2010 roku utworzono Nagrodę im. Andrzeja Krzyckiego dla młodych poetów na debiut książkowy przyznawaną przez środowisko literackie "Zeszytów Poetyckich".
Źródło: www.polskaniezwykla.pl, www.wikipedia.pl
zdj. archiwum GOSiR 24.11.2020
 
|
